brain + psychology

Η ασυμμετρία των δύο ημισφαιρίων αποτελεί κατά πασα πιθανότητα την πιο σημαντική βιολογική βάση για τη διαφορά του εγκεφάλου του ανθρώπου απο αυτή των ζώων. Αυτό σχετίζεται βεβαίως με την ομιλία και τη δεξιοτεχνία που αποτελούν αποκλειστικά(?) προνόμια του ανθρώπου.

Αριστερό ημισφαίριο:

Εκτός από τη σημαντική λειτουργία της ομιλίας, που φαίνεται να κατέχει το αριστερό ημισφαίριο, αφενός οι μαθηματικοί υπολογισμοί και οι δεξιότητες (π.χ. στο χειρισμό εργαλειών) είναι κατανεμημένες κατά τέτοιο τρόπο ώστε το δεξιό ημισφαίριο και, επομένως, το αριστερό χέρι να είναι ουσιαστικά πιο αδέξιο. Τόσο στη νεοελληνική γλώσσα όσο και στα αγγλικά η λέξη dexterity (δεξιότης), ή στα γαλλικά οι λέξεις gauche (αδέξιος), adroit (επιδέξιος), αλλά και οι λέξεις droit (το δίκαιο, το δικαίωμα) υποδηλώνουν ανάλογα τη γλωσσική, ούτως ειπείν, μεροληψία. Το γεγονός, μάλιστα, ότι το ορθό, το δίκαιο, το δικαίωμα σε ξένες γλώσσες αποκαλούνται «δεξιό» (right, droit) δηλώνει έναν ιδιαίτερο προσανατολισμό προς τα ιδεώδη που η ρωμαϊκή παράδοση θεώρησε σημαντικά: την τεχνολογιά και τα έργα (π.χ. δρόμους, υδραγωγεία, θέατρα), τους νόμους τη διοίκηση και το κράτος.

Αντίθετα, στην αρχαία ελληνική κουλτούρα το «αριστερό» θεωρήθηκε σημαντικό, αφού προέρχεται πιθανότατα από τη λέξη «άριστος» (Σαββάκη, 1991). [...] i logiki, o ipologismos, ta mathimatika, i texnologia sindiazontan me tin armonia, tin poiisi(λέξη που προέρχεται από το ρήμα ποιώ), και τελικά με το συναίσθημα, που φαίνεται να είναι λειτουργία περισσότερο του δεξιού εγκεφάλου, και όχι του αριστερού. Ίσως η αρχαία λέξη «ποίηση» σημαίνει ότι τα λόγια θεωρούνταν από τους κλασικούς έργα.

Δεξιό ημισφαίριο:

Οι παραγλωσσικές λειτουργίες και το συναίσθημα έχουν ήδη αναγνωριστεί ως κύριες λειτουργίες του δεξιού ημισφαιρίου. Επιπρόσθετα, (α) η αναγνώριση προσώπων (Mesulam, 1985), (β) η κατανομή της προσοχής στο χώρο και γενικότερα, (γ) οι μη λεκτικές λειτουργίες της αντίληψης, και (δ) η μνήμη των εικώνων (σε αντίθεση με τη μνήμη των λέξεων) αποτελούν χαρακτηριστικές λειτουργίες του δεξιού ημισφαιρίου. Έτσι, η αριστερή κροταφική λοβεκτομή προκαλεί μνημονικές απώλειες λεκτικής φύσης, ενώ η δεξιά κροταφική λοβεκτομή προκαλεί διαταραχές οπτικής μακροπρόθεσμης μνήμης (Baddeley, 1992).

Ευρήματα από τη «διάσχιση του εγκεφάλου» (split brain)

Εγχειρήσεις που έγιναν σε βαριές περιπτώσεις επιληψίας (για να μην επεκτείνεται η ηλεκτροχημική θύελλα της επιληψίας από το ένα ημισφαίριο στο άλλο) συνίσταντο σε επιμήκη τομή του μεσολόβιου στα δύο. Έτσι, η επικοινωνία δεξιού και αριστερού ημισφαιρίου διακόπτονταν και ο εγκεφαλος ουσιαστικά διαχωριζόταν (διασχιζόταν) σε δεξιό και αριστερό ημισφαίριο. Η εγχείρηση αυτή ονομάστηκε «συνδεσμοτομή» (commissurotomy) και προκάλεσε μια σειρά από μελέτες αυτών των ασθενών. Περίπου 24 ασθενείς υποβλήθηκαν σε αυτή την εγχείρηση στην αρχή της δεκαετίας 1940-1950. Μολονότι δεν παρουσιάζονταν προφανείς δυσλειτουργίες στη συμπεριφορά μετά από αυτές τις εγχειρήσεις, oι Myers και Sperry, δέκα χρόνια αργότερα, έκαναν επεμβάσεις σε γάτες που τους οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι πληροφορίες δεν μπορούσαν να μεταδοθούν από το ένα ημισφαίριο στο άλλο. Έτσι, άν ασκούσαν τις γάτες (με το ένα μάτι κλειστό) σε κάποιο έργο, στην ουσία ασκούσαν μόνο το μισό εγκέφαλο. Πρέπει να τονιστεί ότι οι γάτες έχουν πολύ διαφορετικό εγκέφαλο από τους ανθρωπους.

Αργότερα, ανάλογα ευρήματα παρατηρήθηκαν σε μια ασθενή, τη N.G., που είχε υποστεί την ίδια επέμβαση.

Άλλοι ασθενείς ανέφεραν τη δυσκολία τους να συσχετίσουν ονόματα με πρόσωπα που γνώρισαν μετά την εγχείρηση (mono meta?oxi genika?) Είναι προφανές ότι τα ονόματα χρειάζονταν το αριστερό ημισφαίριο, τα πρόσωπα το δεξιό και η συσχέτιση χρειάζονταν το μεσολόβιο το οποίο δε λειτουργούσε πια.

Οι Gazzinga και Sperry εξέτασαν έναν ασθενή, τον W.J., από τον οποίο ζήτησαν να δημιουργήσει ένα σχήμα χρησιμοποιώντας τους κύβους του Koh. Πρόκειται για κύβους που έχουν δύο πλευρές κόκκινες, δύο άσπρες και δύο που είναι χωρισμένες διαγωνίως (η μισή άσπρη και η μισή κόκκινη). Άν ο ασθενής εργαζόταν με το δεξι χέρι, μολονότι αναπαριστούσε σωστά κάποιες λεπτομερειες, έχανε το γενικό σχήμα. Άν ενεργούσε με το αριστερό χέρι, και πάλι αποτύγχανε· έτσι, απέδιδε μεν το γενικό σχήμα (που ήταν παντοτε τετράγωνο), αλλά έκανε λάθος στις λεπτομέρειες. Ακόμη πιο σημαντικό,ίσως, είναι το γεγονός ότι με το αριστερό χέρι, δηλαδή με το δεξιό ημισφαίριο, το αποτέλεσμα είχε υψηλότερη αισθητική αξία. sxima/kivoi Koh=FOTO LINK